چارچوب کلی تکنیک SWOT را میتوان در نمودار شماره ۴-۳ مشاهده نمود.
نمودار شماره ۴-۳ : مراحل انجام تحلیل و تعیین راهبرد از طریق روش SWOT

۴-۲-۶-۳- مراحل انجام تحلیل SWOT و تلفیق آن با ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی IE

روش های مهم تدوین راهبردها با بهره گرفتن از تکنیک ماتریس SWOT و ارزیابی عوامل داخلی و خارجی (IE) را میتوان در یک چارچوب سه مرحلهای شامل مرحله ورود اطلاعات، مرحله تطبیق و مرحله تصمیمگیری گنجاند. بنابراین:
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

مرحله اول شامل ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و عوامل خارجی و ماتریس بررسی رقابتی میشود.
مرحله دوم به انواع راهبردهای امکان پذیر توجه میشود و به همین منظور بین عوامل داخلی و خارجی نوعی تعادل برقرار میگردد. تکنیکهای مورد استفاده در این مرحله شامل ماتریس تهدیدات، فرصتها، نقاط قوت و ضعف و ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام راهبردی است.
مرحلهی آخر هم مرحلهی تصمیمگیری است ( فغفوریان، ۱۳۹۰ ).
برنامهریزان راهبردی با بهره گرفتن از ماتریس ارزیابی عوامل خارجی و داخلی میتوانند عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیستمحیطی، بومشناسی، سیاسی و غیره را مورد ارزیابی قرار دهند ( دیوید، ۱۳۸۴: ۳۵ ). برای تهیه ماتریس ارزیابی عوامل خارجی باید ۴ مرحله به شرح زیر طی کرد:

1. 1. پس از بررسی عوامل خارجی، عوامل شناخته شدهای فهرست میشوند که موجب فرصت میگردد و یا سیستم را مورد تهدید قرار میدهد

1. 1. به این عوامل وزن یا ضریب داده میشود. این ضرایب از صفر تا ۱ میباشد، ( یا می‌تواند از ۰ تا ۱۰۰ باشد، که در نهایت تقسیم به صد میشود ). این ضریب نشان دهنده اهمیت نسبی یک عامل میباشد و به ماهیت آن عامل مربوط میباشد. اغلب به عواملی که موجب ایجاد فرصت میشود ضریب بیشتری داده میشود. ولی اگر عوامل تهدید کننده هم شدید باشد باید به آنها ضریب بالایی داد که مجموع این ضرایب باید یک شود.

1. 1. به هر یک از عوامل که موجب موفقیت میشود رتبه ۱ تا ۴ داده میشود این عدد بیانگر میزان اثربخشی راهبردهای کنونی سیستم در نشان دادن واکنش نسبت به عوامل مزبور است. عدد ۴ به معنای این است که واکنش بسیار عالی بوده است، عدد ۳ یعنی واکنش از حد متوسط بالاتر، عدد ۲ یعنی واکنش در حد متوسط و عدد ۱ بدین معناست که واکنش ضعیف میباشد این رتبه ها بر حسب اثربخشی راهبردهای سیستم تعیین میشود.

1. 1. ضریب هر عامل در رتبه مربوطه ضرب میشود تا امتیاز نهایی بهدست آید.

مجموع امتیازهای متعلق به هر یک از متغیرها محاسبه میشود تا بتوان مجموع امتیازهای سیستم را تعیین کرد در ماتریس ارزیابی، صرفنظر از تعداد عواملی که موجب فرصت یا تهدید میشوند هیچ‌گاه مجموع امتیازهای نهایی برای سیستم به بیش از ۴ و هیچ‌گاه این جمع به کمتر از یک نمیرسد. میانگین این جمع ۲٫۵ میشود. یعنی اگر امتیاز نهایی از ۲٫۵ بیشتر شود نشان دهنده این است که مجموعاً شرایط سیستم در آن محیط ( داخلی و یا خارجی ) مناسب بوده و اگر این میزان کمتر باشد نشان میدهد موضوع مورد مطالعه در آن محیط از شرایط مناسبی برخوردار نیست ( اعرابی و همکاران، ۱۳۹۱ ).
امتیاز ۴ نشان میدهد که سازمان در میان نهادهای مشابه دارای موقعیتی برجسته است. بهعبارت دیگر نشاندهندهی واکنش عالی سازمان در استفاده از فرصتها و به حداقل رساندن تهدیدها میباشد. امتیاز ۱ هم نشان میدهد که استراتژیهای موزون سازمان در استفاده از فرصتها و پرهیز از تهدیدات توانمند نبوده است ( تدبیر گران ، ۱۳۹۲ ).
ماتریس ارزیابی عوامل داخلی نیز، نقاط قوت و ضعف اصلی داخلی سیستم را تدوین و با طی همین ۴ مرحله ارزیابی میکند همچنین برای شناسایی و ارزیابی روابط بین موضوعات مختلف راه‌هایی ارائه مینماید. جمع نمره نهایی در این ماتریس نیز بین ۱ تا ۴ خواهد بود اگر یک عامل داخلی یا خارجی به صورت هم‌زمان دارای نقاط مثبت و منفی باشد می‌توان این عوامل را دو بار در ماتریس گنجاند( دیوید، ۱۳۸۴ : ۳۶ ).
مرحله انتخاب راهبردها از طریق ماتریس داخلی و خارجی صورت میگیرد و مرحله تدوین راهبردهای اولیه از طریق ماتریس SWOT میباشد.
در چارچوب تدوین راهبردها، مرحله ارزیابی در برگیرنده ابزارهایی است که متکی به اطلاعات بدست آمده از مرحله قبل است و فرصتها و تهدیدها و نقاط ضعف و قوت را با هم مقایسه می‌کند. این مقایسه در ماتریس SWOT انجام میشود تا راهبردهای امکان پذیر چهارگانه تدوین گردد (گلکار، ۱۳۸۵).
پس از این مرحله ماتریس عوامل داخلی و خارجی تشکیل میشود.
ماتریس داخلی و خارجی ( IE ) دارای دو بعد اصلی است. جمع امتیازهای نهایی ماتریس ارزیابی عوامل داخلی بر روی محور X ها نشان داده شده و جمع امتیازهای نهایی ماتریس ارزیابی عوامل خارجی بر روی محور Y ها نوشته میشود. نقطه تلاقی جمع امتیازهای عوامل خارجی و داخلی بر روی محور X ها و Y ها تعیین کننده موقعیت این بخش در ماتریس داخلی و خارجی است. این موقعیت در ماتریس IE تعیینکنندهی راهبردهای قابلقبول برای بهبود در بخش مورد مطالعه است. راهبردهای قابل قبول با بهره گرفتن از جدول شماره ۲-۳ در ۴ دسته قرار میگیرد ( فغفوریان، ۱۳۹۰ ).
ه – شناسایی و اولویتبندی اهداف / راهبردها از طریق تکنیک QSPM
پس از تعیین جایگاه راهبردهای مورد نظر، آن را لیست نموده و برای انجام اولویت بندی آنها از تکنیک QSPM استفاده میشود.
برای اولویتبندی اهداف و راهبردها از طریق این تکنیک در ابتدا نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدها را بهطور مستقیم از ماتریس ارزیابی عوامل داخلی ( IFE ) و ماتریس ارزیابی عوامل خارجی ( EFE )، در سمت راست ماتریس QSPM قرار میدهد. سپس به هر یک از عوامل، امتیازی معادل با وزن نرمال شده مطابق با ماتریس IFE و EFE داده میشود.
برای تعیین میزان جذابیت ( AS ) هر عامل، هدف یا راهبرد مورد نظر با آن عامل مقایسه و به تناسب میزان تأثیرگذاری آن عامل، امتیازی بین ۱ تا ۴ به آن اختصاص مییابد.
جدول شماره ۳-۳ : امتیاز میزان جذابیت هر عامل