مشارکت(Participation): مشارکت کردن به معنای سهمی در چیزی یافتن و از آن سود بردن و یا در گروهی شرکت جستن و بنابراین با آن همکاری داشتن است.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

مشارکت می تواند اشکال و درجات گوناگونی یابد، نظیر همکاری، همیاری، همبستگی، انطباق، سازگاری، پذیرش، انقیاد، شیفتگی، ایفای نقش های اجتماعی و انجام وظایفی که با این نقش ها ملازمت دارند، بین مشارکت معمولی و ارتجالی گونه، در حیات اجتماعی است و عبارت است از مشارکت کم و بیش آشکاردرحیات اقتصادی، گذراندن اوقات فراغت، فرهنگ، تقبل مسئولیت های … خواهد بود. و به معنای امکان سود بردن از آن است. (بیرو، ۱۳۷۰)
الگو: آن چیزی است که شکل گرفته و در یک گروه اجتماعی به این منظور که به عنوان مدل یا راهنمای عمل در رفتار های اجتماعی به کار آید، حضور می یابد الگوها آن شیوه های زندگی هستند که از صوری فرهنگی منشأ می گیرند. افراد به هنگام عمل به طور طبیعی با این الگوها سروکار دارند. و اعمال آنها با این الگوها تطابق می یابند. بدینسان انسانها از طریق آموزش و جذب در یک فرهنگ خاص، شبکه ای از عادات و واکنش هایی را کسب می کنند که موجبات تطابق آنان را با شیوه های کلی رفتار گروه فراهم می سازند. (بیرو، ۱۳۷۰)
فراغت: در برابر کار قرار می گیرد، لیکن تعریف آن بدون توجه به مجموعه حیات اجتماعی، سطوح فنون، شیوه زندگی، مدل های اجتماعی- فرهنگی مسلط ممکن نیست
گذراندن اوقات فراغت فقط زمان آزادشده از بار کار نیست بلکه فعالیتی است غیراجباری. دومازویه می نویسد : گذراندن اوقات فراغت دربرگیرنده مجموعی از اشتغالاتی است که فرد با کمال میل بدان می پردازد، خواه به منظور استراحت، خواه برای ایجاد تنوع، خواه با هدف گسترش اطلاعات و آموزش خویشتن بدون توجه به اهداف مادی و خواه برای مشارکت اجتماعی ارادی و بسط توان آزاد و خلافش بعد از آن که از الزامات خانوادگی و اجتماعی فارغ گشت.
نیازهایی که به هنگام گذراندن فراغت، ارضا می شوند :
استراحت، رفع خستگی، تفریح
گسترش استعدادهای شخصی فرهنگی شکوفایی فردی اجتماعی
سرگرمی، ایجاد تنوع تفنن
بازی در ضمن آفرینندگی بدون توجه به ابعاد مادی
جشن و شادمانی، تشریفات رسمی و تمتع جمع (بیرو، ۱۳۷۰)
رابطه به معنای ارتباطی است از هر نوع بین دو یا چیز واقعیت این است این ارتباط می تواند صورت استقلال، تعامل، به هم پیوستگی، مواصله و … یابد. روابط چنان چه صورت همکاری، مبادله، تفاهم، دوستی، … یابد مثبت و چنان چه صورت مبارز، تنش، کشمکش، تقابل، خرابکاری … پذیرد منفی و آنگاه که به صورت انطباق و همسازی قرار داد درآید خنثی خوانده می شود. هر رابطه اجتماع به عنوان یک فرایند عبارت است از عملی اجتماعی که ماهیت آن توسط طرفین مشخص می شود. (بیرو، ۱۳۷۰)
طبق نظر راجرز یک رابطه مثبت که به موفقیت ختم می شود شامل محبت و صمیمیت، درک و همدلی، احترام و ارزشمندی می گردد. همچنین درنظر گرفتن نقش الگوها و سیستم ترتیبی مناسب دارای اهمیت بسیاری است.
بحران : تغییرات ناگهانی که در جریان یک بیماری پدید می آید و صفت ویژه آن بروز وخامت است. بحران فرآیندی است که با آن تعادل ناپدید می شود و از انتقالی نسبتاً اجتناب ناپذیر به سوی شرایطی فاقد اطمینان دیگر خبر می دهد. بعضی از بحران ها قابل پیش بینی هستند، بعضی دیگر با نظمی نسبی رخ می دهند این چنین بحران هایی از تغییراتی منشأ می گیرند که نسبتاً طبیعی هستند و حالاتی شناخته شده دارند. نظیر بحران بلوغ. (بیرو، ۱۳۷۰)
رفتار : شیوه معمول عمل و زندگی است در روانشناسی به واکنش یک فرد چه در زندگانی عادی و چه دربرابر اوضاع خاص تعریف می کنند. (بیرو، ۱۳۷۰)
نگرانی : اضطراب، استرس ناشی از حوادثی که درگذشته رخ داده و در زندگی فعلی اثر گذارند و یا در آینده رخ خواهند داد.
تعاریف عملیاتی
مشارکت : میزان مشارکت با درنظر گرفتن حق انتخاب و همکاری در انجام کارها و مسئولیتهای خود و دیگران مورد بررسی قرار گرفت. به داشتن مشارکت کد ۲ و نداشتن مشارکت کد ۱ داده شد و با جمع امتیازات بدست آمده نتایج حاصل به عنوان فرایند میزان مشارکت افراد در کارها مورداستفاده قرار گرفت.
فراغت :
طبق تعاریف دومازویه فراغت ۵ فاکتور جسمانی، هنری، عملی، فکری، اجتماعی تقسیم شد و برای هر کدام معرف های خاص اجرا در مرکز قرنطینه محاسبه شد. به داشتن کد ۲ و به نداشتن هر یک از معرف ها کد ۱ داده شد. بالاترین حد طیف را عدد ۱۵ و پایین ترین حد آن عدد ۹ قرار گرفت، در ۳ سطح پایین، متوسط و بالا طبقه بندی شد. آنگاه به صورت زیر عمل گردید.
۶ = ۹- ۱۵
۲= ۳ ÷ ۶
روابط :
طبق نظریات راجرز و نظریات وابسته ۵ معرفی که در روابط بین انسان ها دارای اهمیت هستند بدین شرح است : محبت و صمیمیت، درک و همدلی. ارزشمندی و احترام، توجه به تفاوت های فردی و نقش الگوها. برای داشتن هم معرف امتیاز ۲ و برای نداشتن آن کد ۱ داده می شود. بالاترین حد طیف عدد ۱۰ و پائین ترین آن ۵ می باشد.
۵ = ۵- ۱۰
۷/۱= ۳ ÷ ۵
همچنین در زمینه ارتباط با مربی ۵ آیتم محبت و صمیمت، درک و همدلی، ارزشمندی و احترام، توجه به تفاوتهای فردی و نقش الگوها بررسی شد. ذکر هر کدام از موارد بالا کد ۲ و ذکر نکردن آنها کد ۱ می گرفت. بالاترین سطح طیف نمره ۱۰ و پایین ترین سطح آن نمره ۵ می گرفت و طبقه بندی پایین، متوسط و بالا با محاسبات زیر انجام شد.
۵ = ۵- ۱۰
فاصله بین طبقات ۷/۱ = ۳ ÷ ۵
نگرانی : معرف هایی که بوسیله آنها نگرانی دختران شرکت کننده در مصاحبه مورد ارزیابی قرار گرفت شامل بی خبری و بلاتکلیفی از نتیجه کار، بی خبری و ترخیص غافلگریانه، نگرانی از دید منفی مردم، بی خبری و جدایی از خانواده، ترخیص به خانه سلامت به دلیل بالا بودن سن، جابه جایی و جدایی مجدد و طولانی شدن مدت اقامت است.
کیفیت زندگی : با توجه به برخورداری کودکان و نوجوانان این مرکز از بهزیستی مادی، شاخص هایی که برای بررسی کیفیت زندگی شرکت کنندگان در مصاحبه مورد ارزیابی قرار گرفت شامل : بهزیستی شناختی و بهزیستی اجتماعی است.
بهزیستی شناختی به معنای رضایت فرد از خدمات اراته شده (خدمات آموزشی، برنامه اوقات فراغت، مدت اقامت) و بهزیستی اجتماعی به معنای روابط انسانی، داشتن مشارکت و حق انتخاب، احساس تنهایی و نگرانی های دختران شرکت کننده در مصاحبه می باشد.
۹-۳ موانع و محدودیت‌ها
محدود بودن منابع کتابخانه‌ای جدید پیرامون موضوع پژوهش.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
۱-۴ مقدمه
کودکانی که به هر دلیل از محیط خانواده محروم می‌شوند، به اتفاق آسیب‌دیده هستند و در معرض آسیب‌های اجتماعی بیشتری نیز قرار می‌گیرند. لذا توجه به وضعیت آنان و شناسایی نیازها و مشکلات آنها حائز اهمیت است. این کودکان، قربانی شرایط نامساعد خانواده و محیط شده‌اند و به عنوان انسان‌هایی که از حقوق خود محروم مانده‌اند، می‌بایست به آنها رسیدگی و توجه نمود. از آن جایی که کودکان در این مرکز به صورت قرنطینه نگهداری می‌شوند و در طول اقامتشان جز برای موارد پزشکی و انجام آزمایشات از مرکز خارج نمی‌شوند، بنابراین شناسایی نیازها و مشکلات آنها، عواملی که در جلب رضایت آنها در طول اقامتشان در مرکز تأثیرگذار است از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است در این پژوهش هم تلاش بر این بود تا با بهره گرفتن از نظرات و صحبت‌های دختران ساکن در مرکز و بعد از انجام مصاحبه و تحلیل اطلاعات جمع‌ آوری شده از طریق تحلیل محتوای مصاحبه‌ها، به بررسی کیفیت زندگی دختران ۱۸- ۱۵ ساله ساکن در مرکز قرنطینه و انتظارات آنها پرداخته می‌شود. مهمترین آنها که تقریباً تمامی دختران شرکت‌کننده در مصاحبه از آن به عنوان اصلی‌ترین عوامل یاد کردند در ذیل بیان می شود.
یافته‌های این بررسی حاکی از آن است که عوامل زیر، عمده‌ترین عواملی هستند که اگر به آنها توجه بیشتری شود و زمینه لازم برای تحقق آنهافراهم گردد، در جلب رضایت دختران ساکن در مرکز قرنطینه و بهبود کیفیت زندگی آنها موثر است و باعث می شود انتظارات آنها نسبت به خدمات ارائه شده برآورده می‌شود :
توجه بیشتر به گذراندن اوقات فراغت و تنوع سرگرمی‌ها
رفتار و برخورد مناسب مربیان و کارکنان و بی‌احترامی نکردن به دختران و والدین آنها
حق انتخاب و مشارکت در تصمیم‌گیری‌های مربوط به خود
شناخت ویژگی های سنی نوجوانان از جانب مربیان
برخورداری از امکانات تحصیلی و آموزشی و آموزش مهارت‌های زندگی
امکانات ملاقات و استفاده از تلفن به منظور ایجاد امنیت روانی
سیستم تربیتی مناسب (تشویق‌ها و تنبیه‌های مناسب)
هماهنگی بین پرسنل و کارکنان مرکز قرنطینه که به عنوان الگوی کارکنان در مرکز می‌باشند.
وجود مربیان آموزش دیده و علاقمند به کار که تخصص لازم و کافی دارند.
وجود مدیران توانا و علاقمند و با تجربه به منظور ایجاد هماهنگی هرچه بیشتر در مرکز
عدم یکنواختی محیط، تکراری نبودن اعمال و کارهای روزانه، وجود خلاقیت و نوآوری در امور
متناسب بودن محیط مرکز و فضا با تعداد دختران ساکن در مرکز
متناسب بودن گروه سنی دختران ساکن در مرکز
متناسب بودن تعداد مربیان با تعداد دخترهای ساکن در مرکز
توجه به شرایط ترخیص دختران (به خانواده یا شبانه‌روزی) و پیگیری موثر بعد از ترخیص
این نکته قابل ذکر است که تمامی دختران شرکت‌کننده در مصاحبه (بویژه از نظر کمی) از امکانات مادی ارائه شده در مرکز شامل مسائل مربوط به غذا و پوشاک، رضایت داشتند.
۲- ۴ مشارکت و نظرخواهی (حق انتخاب)
یکی دیگر ازمولفه‌های ارتقاء کیفیت خدمات ارائه شده به کودکان و نوجوانان رعایت اصل مشارکت و همکاری فعال آن‌هاست. در حقیقت مشارکت راهکاری مهم در اداره امور مراکز شبانه‌روزی است. تأکید بر اصل مشارکت به دلیل بروز خلاقیت و ابتکار ناشی از آن است. ضمن آن که با پذیرش همکاری و نظرخواهی از دریافت‌کنندگان خدمت موجبات برآورده شدن انتظارات آن‌ ها و در نتیجه رضایت مندی آن‌ ها فراهم می‌شود. در این اثنا نظریه‌پردازانی همچون «جوران و دمینگ^[۹۴]»، مشارکت مستقیم دریافت‌کنندگان و مصرف‌کنندگان خدمات در فرآیندهای مختلف ارائه یک خدمت و استفاده از نظرات آنها را مهمترین و اصلی‌ترین گام در مسیر موفقیت دانسته‌اند.